يکشنبه ۰۴ خرداد ۱۴۰۴ - 
نیروی شر در ادبیات؛
اگر بپذیریم جهان ادبیات پاسخی به جهان واقعی است، در حالی که جهانی مملو از شرارت‌ها ما را احاطه کرده، وجود نیروی شر در ادبیات نیز بسیار ضروری می‌شود. مجتبی زمانی در این نوشته نگاهی به حضور شر در ادبیات داستانی می‌کند و سپس به جای نسبتا خالی آن در ادبیات فارسی می‌پردازد.
کد خبر: ۳۵۶۹۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۷
احسان شریعتی در دومین روز همایش فلسفه غرب و ترجمه:
شریعتی گفت: برخی از زبان‌های هند و اروپایی توانایی انتقال انتزاعی دارند و این موجب اقتدار و استعمار زبان‌های دیگر است و راه مقابله با این استعمار ترجمه است. بنابراین برخلاف تصور اینکه برخی از زبان‌ها این استعداد را ندارند، نهضت ترجمه خلاف این را نشان می‌دهد و این نژادگرایی بی‌پایه است و نهضت ترجمه می‌تواند یک جنبش رهایی‌بخش باشد.
کد خبر: ۳۲۸۵۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۱
انتخابات سیزدهم از نگاهی دیگر
هرچند عموم گفتمان‌های اصلی در دولت‌های مختلف مصرف شده و گفتمان بکری وجود ندارد اما در انتخابات 1400 فضای اصلی گفتمان حول‌وحوش تعیین‌تکلیف با ایده‌های دولت روحانی شکل خواهد گرفت.
کد خبر: ۳۱۹۲۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۷
جریانات دانشجویی؛
امسال در حالی به مناسبت ۱۶ آذر، روز دانشجو رسیدیم که به‌واسطه همه‌گیری بیماری کرونا، برای دومین ترم متوالی است که کلاس‌های دانشگاه‌ها به صورت کامل به شکل مجازی و در بستر وب برگزار می‌شود. عدم حضور دانشجویان در دانشگاه امکان برگزاری هیچ مراسمی برای گرامیداشت این روز و تکریم یاد شهدای جنبش دانشجویی و فریاد زدن مطالبات دانشگاه را نداده است. این فریاد، اما سال‌هاست که در گلوی دانشگاه مانده و خشک شده است. دیگر خبری از آن شوق و شور ۱۶ آذر در سال‌های دهه هفتاد و هشتاد نیست. روزگاری بود که جنجال‌های ۱۶ آذر تا مدت‌ها سرخط خبر‌های رسانه‌ها را از آن خود می‌کرد و ترجیع‌بند اظهارات مسئولین می‌شد. حالا، ولی شرایط به گونه‌ای شده که وزیر جوان ارتباطات به مناسبت این روز توییت می‌زند: «یک پیشنهاد به دانشجوها: جوانی کنید!» مقصود وزیر، سود بردن از عمر و نیروی بهترین سال‌های زندگی بوده و فراموشی غم و غصه‌های انباشته‌ای که هیچ کس نیست که ماحصل فضای سیاسی‌ای است که امثال آذری‌جهرمی بروکرات‌های آن هستند. جوانی، اما پیش از این برای دانشگاه تعریف دیگری داشت. برای سال‌ها در این مملکت شور و شوق جوانی نقاط عطفی در جنبش مطالبه‌گر دانشجویی رقم می‌زد و حالا گویی به اندازه یک عمر از آن روزگار دور افتاده‌ایم.
کد خبر: ۳۱۵۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۷
یادداشت عادل ایرانخواه؛
آنچه که در ایران با عنوان هالووین می‌شناسیم، به اندازه‌ی خودِ ماسک‌های هالووین گروتسک است. جشنی‌ست که همگانیتی را در آن نمی‌بینیم! نتایج نظرسنجی‌ها در ایران نشان می‌دهد که چنین مراسمی نه یک کارناوال عمومی بلکه به صورت پارتی‌هایِ طبقه‌ی بورژوا برگزار می‌شود و البته خرده بورژوازیی که همیشه دنباله رو و در تقلایِ رسیدن به طبقات بالاتر است و لو با نمایش‌هایی چنین مضحک؛ بنابراین ما با مغاکی هولناک در عرصه‌ی فرهنگ‌مان روبروییم که هر آت و آشغالی را به درون خود می‌کشد. تقلایی برای پر شدن، ولو با چیز‌هایی توخالی!
کد خبر: ۳۰۹۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۱
درس گفتارهایی از جنس اندیشه
حوزه فلسفه و علوم انسانی از آن دست حوزه هایی است که شاید سایت های منتسب به آن یا مدعی ارائه دهنده اطلاعات فلسفی زیاد بوده است اما هیچ کدام مانایی و پایایی نداشته اند. به نوعی یا مسکوت یا بدون فعالیت مانده اند. سایتی چون «صدانت» از معدود سایت هایی است که در حوزه تخصصی فلسفه و فرهنگ شروع به فعالیت کرد و هم چنان فعالیت هایش را پویا و پیوسته ادامه می دهد.
کد خبر: ۲۹۹۸۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۳
حفره پرناشدنی میان دولت و شهرداری؛
پیروز حناچی مدت‌هاست به جلسات هیات دولت دعوت نمی‌شود. روز گذشته محسن هاشمی توییت کرده که تلاش خود را برای ترمیم این رابطه بیشتر خواهد کرد. رویداد۲۴ در این گزارش به دلایل اختلاف روحانی و حناچی پرداخته و نشان داده احتمال حل آن تا پایان دولت روحانی بسیار پایین است.
کد خبر: ۲۹۶۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۴
عباس کیارستمی؛
عباس کیارستمی از مشاهیر ایران در فیلمسازی است. او در سال ۱۳۱۹ در تهران به دنیا آمد و ۱۴ تیر ۱۳۹۵ در پاریس درگذشت. برخی کیارستمی را به عنوان بزرگترین فیلمساز تاریخ ایران می‌شناسند، اما منتقدانش معتقدند او محصول یک اتفاق در سینمای ایران است و فیلم‌هایش کاملا خنثی و بدون هرگونه نگاه اجتماعی است.
کد خبر: ۲۱۸۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۶
عبدالکریم سروش کیست؟
عبدالکریم سروش نظریه‌پرداز و روشنفکر دینی؛ از مشاهیر ایران است که در سال ۱۳۲۴ در تهران متولد شد. او به خاطر فشار‌های سیاسی از ایران مهاجرت کرد و هماکنون در دانشگاه‌های هلند، آلمان و آمریکا در رشته ایران‌شناسی تدریس می‌کند.
کد خبر: ۱۹۶۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۷
مصاحبه با وندی براون: به راه انداختن مجدد دموس؛
مصاحبه زیر با وندی براون، فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی، در پی آن است تا نظرات جنجالی و مهم وی را در بستر رویدادها و مسائل سیاسی اخیر بررسی کند، به‌ویژه با تمرکز بر دو کتابش «از کار انداختن دموس: انقلاب بی‌سروصدای نولیبرالیسم» (2015) و «سیاست بیرون از تاریخ» (2001).
کد خبر: ۱۹۲۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۲
گفت‌وگو با سعيد رضوانی ؛
«كافكا را شايد تاكنون هيچ‌كس به گستردگي آدورنو تفسير نكرده باشد. فارغ از آن‌كه تا چه اندازه با گفته‌هاي او درباره نويسنده نامور آلماني‌زبان موافق باشيم، وسعت پهنه‌اي كه وي در آن، معنا و تا حدودي صورت آثار كافكا را شرح مي‌دهد تحسين‌برانگيز است.» نُه قطعه‌ي به‌هم‌پيوسته آدورنو در شرح كافكا، با اين جملات آغاز شده است. سعيد رضواني، مترجم كتاب، دانش‌آموخته فلسفه و استاد زبان و ادبيات آلماني و پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسي، جز ترجمه دقيق با نثري درخور از يادداشت‌هاي آدورنو درباره كافكا، مقدمه‌اي پُروپيمان در شرح آنها نوشته است تا انديشه آدورنو را به زبان فارسي بر‌گرداند.
کد خبر: ۱۸۵۵۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۸
سرمایه داری در ایران؛
مراد فرهادپور در سخنرانی کوتاهش در مؤسسه پرسش (پنجشنبه 27 دی 1397) با دقت و تیزبینیِ خاص خود به نکات مهمی اشاره کرده است. اولین نکته به «منطق سرمایه» مربوط می‌شود: در سطح نظری و در گفتارهای روشنفکرانه «واقعیت سرمایه‌داری» یا «منطق سرمایه» زیر آوار مفاهیم توخالی، از «ایده‌های گنگ حقوق مدنی» گرفته تا مفاهیم «سنت» و «مدرنیته» مدفون می‌شود و کسی به آن توجهی نمی‌کند؛ اما در متن واقعیت، در میدان چندپاره و ترک‌خورده واقعیت که هیچ نسبتی با این گفتارهای غرق در توهمِ کلیت و یکپارچگی ندارد، حرکت‌ها و اعتراض‌های مردمی دقیقا همین «منطق سرمایه» و هم‌بسته با آن،«منطق دولت» را که در پیوند با منطق سرمایه «شرایط وقوع فلاکت» را تشکیل می‌دهند، هدف گرفته‌اند.
کد خبر: ۱۸۵۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۷
نظم سیاسی و پولی در ایران معاصر؛
پنجشنبه گذشته نشست «آناتومی اقتصاد سیاسی ایران» با سخنرانی یوسف اباذری و رامین معتمدنژاد در مؤسسه پرسش برگزار شد. آناتومی یا کالبدشناسی شاخه‌ای در علوم زیستی است که به تشریح کالبد موجودات اعم از حیوان و انسان می‌پردازد و شناخت اندام‌های بدن، یعنی بررسی ساختار و شیوه کار بدن جانداران. اگر بپذیریم بایسته و شایسته است محتوای هر سخنرانی عمومی نسبتی با موضوعی داشته باشد که مخاطب را برمی‌انگیزد در نشست یا جلسه‌ای حاضر شود، غایب اصلی سخنرانی اباذری هرگونه تجزیه، تشریح، و تحلیلی درباره اقتصاد سیاسی ایران بود.
کد خبر: ۱۸۳۵۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۳۰
انقلاب و دموکراسی در صنعت؛
این اواخر هواداری از کسب‌وکارهای خودگردان کارگری بیشتر شده است، کسب‌وکارهایی که با عناوین دیگر هم به آنها اشاره می‌شود، از جمله تعاونی تولیدکنندگان، دموکراسی در محل کار، مالکیت دموکراتیک، خویش‌فرمایی و مانند اینها. چنان‌که نشان خواهم داد هم برنامه‌های اصلاح‌طلبانه از این ایده هواداری کرده‌اند و هم برنامه‌های انقلابی.
کد خبر: ۱۷۴۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۸
آغازی نو در تفکر مارکسیستی؛
آلن بدیو، فیلسوف سرشناس، در مورد جدیدترین کتابش «پتروگراد، شانگهای: دو انقلاب قرن بیستم» (انتشارات لا‌فابریک، 2018) صحبت می‌کند، کتابی که شامل تأملاتش بر ناکامی‌های انقلاب اکتبر 1917 روسیه و انقلاب فرهنگی چین است. بدیو که همواره خلاف جریان آب شنا می‌کند از میراث انقلابی مائوئیسم دفاعی جنجالی می‌کند و از آینده نظریه مارکسیستی سخن می‌گوید.
کد خبر: ۱۷۲۸۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۱
نظميه نشر؛
«قاچاق كتاب»1عنوانِ دعواي مطروحه اخير در حوزه فرهنگ و نشر ما است. طرفين دعوا در بدو امر دستفروشان يا بساطي‌ها و افستي‌هاي كتاب‌اند، و ناشران. اما هرچه در ماهيتِ دعوا دقيق‌تر شويم اصحاب دعوا آشكارتر مي‌شوند. غائله اخير مدعيان بسيار دارد كه بر سر مفاهيم و مصاديقِ دعوا اختلاف دارند. ناشران به طرفيتِ اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، دستفروشان يا افستي‌ها يا ناشرانِ غيرقانوني و بدون مجوز را قاچاقچي يا سارقِ كتاب مي‌خوانند. حال آن‌كه برخي باور دارند عمده كتاب‌هايي كه افست يا ريسوگراف مي‌شوند، بدون مجوز يا بلاصاحب‌اند ، و كتاب‌هاي مجوزدار سهمِ ناچيزي در بساطِ دستفروشان دارند.
کد خبر: ۱۷۰۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۱
نقشه (برداری) سرمایه؛
پنجشنبه گذشته نشست «بازنمایی سرمایه» در مؤسسه پرسش برگزار شد. در این نشست بارانه عمادیان با عنوان «فانتاسماگوریا: جهان‌وارونه سرمایه» و مراد فرهادپور با عنوان «نقشه(برداری) سرمایه» سخنرانی کردند.
کد خبر: ۱۵۶۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۵
لابی به جای اندیشه؛
در جوامعی که ساختارهای آن ها نهادینه نیست، به طور طبیعی اندیشه‌های آن ها هم نهادینه نیست؛ چرا که مهم‌ترین نهاد اندیشه در جوامع خصوصاً در جوامع مدرن، نهاد دانشگاه است. دانشگاه نهادی است که متکی به فرمی خاص از دانش است، فرمی که به آن «دانش آکادمیک» می‌گویند. در این نوع از فرم دانش، «متن» و «تولید متن» اصلی‌ترین فرم تولید دانش است و از آنجا که متن، محور تولید دانش است با ارجاع به متن است که متنی دیگر تولید می‌شود. اما اگر در جامعه‌ای این ساز و کار نباشد، در عرصه اندیشه همچون عرصه‌های دیگر فضایی «شو گونه» رقم می‌خورد. بدین شکل شبکهای از روابط لابی‌گونه شکل می‌گیرد تا متفکر یا اندیشه‌ای را به موضوع تبلیغ و پروگاندا بدل کنند.
کد خبر: ۱۴۳۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۵
کتاب «کانت و مارکس»؛
گزارشی از کتاب «کانت و مارکس» اثر فیلسوف ژاپنی کوجین کاراتانی را در مطلب زیر می خوانید.
کد خبر: ۱۲۳۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۲
طعم واقعی معنای زندگی؛
محمدتقی جعفری تبریزی معتقد است تنها کسی می‌تواند طعم واقعی معنای زندگی را بچشد که از خود طبیعی فاصله گرفته و به خود حقیقی نائل آید.
کد خبر: ۲۲۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۲۷